Artikel overgenomen uit De Colve XIII – 2008: Het Huis Nimmerdor

familie kolff

Kolffen te Amersfoort - het Huis 'Nimmerdor' (1), door Bertie (G.W.) Nix- Kolff (CBCF XVIaa1)

In De Colve XIII was ook een aardig artikel opgenomen over de bijnamen van Rotterdamse Kolffen (1850-1950). Dit artikel is op de site opgenomen onder: Historie: Personen: Bijnamen. Bekijk dat artikel of, ga er naar terug als u daar vandaan kwam. Klik op de link.

Huis ‘Nimmerdor’, het ontstaan en de veranderingen

‘Nimmerdor’ is een van de scheppingen van Everhard Meyster, een als zonderling bekend staande Amersfoortse burger die leefde van ongeveer 1617- 1679. De ook heden ten dage nog beroemde Amersfoortse Kei, werd door hem naar de stad gehaald. Meyster kon – als katholiek – geen openbaar ambt bekleden en hij besteedde zijn aanzienlijke vermogen en zijn tijd o.a. aan het ontginnen van heidegronden in de buurt van Amersfoort en aan de aanleg van lusthoven, waarvan ‘Nimmerdor’ de belangrijkste was. Hij ontving hier vele gasten, vaak uit kunstenaarskringen. Een van deze gasten was in 1669 Constantijn Huygens, die dit bezoek in zijn dagboek lovend heeft verwoord.

‘Nimmerdor’ is van zijn scheppingen het enige voorbeeld van een ‘altijd groene hof’, aangelegd met uitsluitend groenblijvende heesters en bomen zoals grove- en fijne spar, hulst, klimop en zevenboom. De hof werd voltooid in 1655. Na Meysters’ dood in 1679, verkoopt zijn weduwe Agatha Schaap de bezittingen in gedeelten aan verschillende kopers zoals uit de koopakten blijkt. Op een openbare verkoping wordt ‘Nimmerdor’ op 26 september 1682 verkocht aan Dirk van Ommeren, oud-burgemeester van Amersfoort. Omstreeks 1715 verkoopt Van Ommeren het landgoed aan Cornelis Wijborgh, burgemeester van Amersfoort. De erven Wijborgh verkopen ‘Nimmerdor’ dertig jaar later aan Laurentius Grothe. In deze periode bestaat het uit meerdere woningen, o.a. een tuinmanswoning, een boerenwoning, en schuren.
In 1746 wordt in de Amsterdamsche Courant melding gemaakt van uitbreiding op ‘Nimmerdor’ van 54 ‘morgen’, bestaande uit o.a. vijvers, kommen, grachten, eiken en beuken! In 1788 wordt de buitenplaats verhuurd aan Vrouwe Maria Soet, ‘gesepareerde huisvrouw’ van de heer A.C. Josephe. Vanaf 1846 is het landgoed in bezit van Mevrouw A. Pompe van Meerdervoort, weduwe van Mr. F.J. Pigeaud, rentmeester te Amersfoort, later van haar dochter Johanna Antonia Pigeaud. Vanaf ong. 1881 tot 1915 is het landgoed in bezit van Margaretha Laurentina de Beaufort, echtgenote van H.J.H. baron van Boetzelaer van Oosterhout. De gemeente Amersfoort tracht in 1911 het landgoed aan te kopen, hetgeen – gelukkig – door Gedeputeerde Staten van Utrecht wordt afgewezen! In dat jaar huurt mijn Grootvader Gualtherus Kolff, gehuwd met Helene Mathilde Voss, het landgoed. In 1915 heeft hij het gekocht.

Een persoonlijke noot…

Uit het voorgaande blijkt dat wij Kolffen: Grootvader, Vader en ik, het langst op ‘Nimmerdor’ wonen. Toen mijn grootouders er kwamen was Tante Tilly (1899-1970) twaalf jaar oud. Zij en mijn vader, die toen één jaar was, zijn in de Vondelstraat in Amsterdam geboren. Mijn grootvader was in deze stad commissionair in effecten. De Eerste Wereldoorlog verliep redelijk goed op Nimmerdor, slechts kleine ongemakken: Grootvader “moest om 6 uur ‘s ochtends weg om op tijd in Amsterdam te zijn!”

In de Tweede Wereldoorlog verliep Nimmerdor’s historie veel heftiger. Op 10 mei 1940 werd “het grote huis” (de oude naam voor Nimmerdor) door de Duitsers gevorderd. Toen zij na een week vertrokken lieten zij een uitgewoond, leeggeroofd huis achter… Grootmoeder en tante Tilly woonden in een van de tuinmanshuizen. Wij, vader Dick, moeder Charlotte en ik, woonden eerst in een straat en later ook in een tuinmanshuis op de plaats. Vele malen kregen we inkwartiering. In het begin van 1945 kreeg Nimmerdor het meest te lijden: onder leiding van Duitsers kwamen Nederlandse gevangenen tankwallen graven, veel sparren werden gekapt. Talrijke bomen werden ook vernield doordat de toppen eruit werden geslagen door granaten, die we nu nog wel eens terugvinden. Op 24 april 1945 werd het ‘grote huis’ gebombardeerd en nagenoeg vernield door de Engelsen: verkeerde berichtgeving!
Mijn vader is tien jaar bezig geweest toestemming te krijgen van de gemeente Amersfoort om de ruïne op te ruimen! In 1975 bouwde hij het huidige grote huis; om het weer in oude stijl op te trekken, was onmogelijk.
Dit is de geschiedenis van ‘Nimmerdor’ op deze – voor de huidige bewoners, onze familie Nix- Kolff – zo dierbare plaats.

Bertie (G.W.) Nix- Kolff